مروری کوتاه بر تاریخ ری:
ری از دوران پیش از تاریخ و در تمامی دوران تاریخی و اسلامی تا به امروز در صحنه تاریخ و فرهنگ ایران حضور داشته و حفاری های باستان شناختی از تمامی این دوران مدارک مستدلی را ارائه داده است. در این یاد داشت صرف نظر از دوران طولانی پیش از تاریخ ،مروری بسیار کوتاه بر دوران تاریخی خواهیم داشت .
اثار و شواهد ورود اریاها در حدود هزاره دوم پیش از میلاد به ری و اتقرار شعبه ای از انها در مسیر حرکت خود به صورت کوره های سفال پزی در کهریزک تپه کاووسیه کرج و گورستان قیطریه و....... به دست امده است.
پس از ورود اریاها که مهمترین شاخه انها ماد ها و پارس ها بوده اند و در امیختن مادها با بومیانی که پیش از انها در این سرزمین مستقر بوده اند این منطقه در تقسیم بندی مادها (راکا) یا ( راگس) نامیده شده اند .(720-550 ق.م)
با روی کار امدن هخامنشیان ایالات مادی همچنان با همان نام ها بر جای ماندند و این منطقه در محدوده (رگ)قرار داشته است .
اسکندر مقدونی در تعقیب داریوش سوم از راه همدان به ری وارد شد و ویرانها ببار اورد . با سقوط اپراطوری هخامنشی در سال (330 ق.م)و مرگ اسکندر در سال(323 ق.م) متصرفات او بین سردارانش تقسیم شد و در این میان سلوکوس سردار نامی او با غلبه بر انتنیگون قسمت اعظم اسیای غربی را تصرف کرد و دولت سلوکی را تشکیل داد. (312 ق.م )
در دوره زمامداری سلوکس معروف به نیکاتر(312-280ق.م) زلزله ای مهیب ری را ویران کرد . سلوکوس فرمان داد تا مجداد شهری بر ویرانه های ری ساخته شوند . پس از جبران خرابی ها ری را به مناسبت نام موطن خوود (اروپوس)نامید و به همین علت در دوره سلوکیان ری را (اروپوس) میگفتند .
نخستین عکس العمل ایرانیان در مقابل یونانیان با اعلام استقلال پارت ها در سال 246ق.م جلوه گری میشودکه اخرین سال فرمانروایی انتیوخوس روم بر امپراطوری سلوکی بود ، در این سال ارشک با پیروزی بر انتیو خوس دوم دولت پارت را بر قرار نموده، پارتیان پایتخت های متعدد داشته اند که از جمله انها ری بوده است که بر سر راه ماد علیا و پارت قرار داشته است و اقامت گاه موقت انها بود ، این خط را به مناسبت نام بنیان گذار دودمان اشکانیان ارشیکه میگفته اند .
اردشیر اول بنیانگذار سلسله ساسانی در سال (223 م) با شکست دادن اردوان پنجم حکومت ساسانی را بر اساس بنیاد وحدت ملی و مذهبی و ستایش اهورا مزدا پایه گذاری کرد . ار این دوره اثار قابل توجهی در ری بر جای مانده است که زینت بخش موزه های داخل و خارج از کشور میباشند که یکی از شاخص ترین انها گچ بری های زیبایی است که از محوطه باستانی تپه عشق اباد به دست امده که ان را به اشتباه به عنوان اثار چال طرخان و یا چال طرخان اشتباه !!!! معرفی کرده اند . این اشتباه در انتساب که هیچ ارتباطی از نقطه نظر معرفی مکان کشف با محل واقعی اثار ندارد ، و زیر نویس جایگاه معرفی اثار در موزه ملی ایران نیز از ابتدا به تبع گزارش حفار به اشتباه چال طرخان نوشته و معرفی شده است .